طرحواره شكست يكي از انواع طرحواره هاي ناسازگار است كه طبق نظريه يانگ در پاسخ به برآورده نشدن يا ارضاي نامناسب نياز به هويت و خودمختاري در دوران كودكي شكل مي‌گيرد. كساني كه از اين طرحواره برخوردار هستند همواره نوعي پيش گويي منفي در مورد عملكرد خود دارند و توانايي هايشان را كمتر از آنچه كه هست برآورد مي‌كنند. در ادامه در مورد طرحواره شكست، علل پديد آيي و نحوه درمان آن توضيحات بيشتري را ارائه كرده‌ايم. براي تغيير كامل اين طرحواره، حتما براي مشاوره فردي كليك كنيد.

منبع: طرحواره شكست

طرحواره شكست و طرحوارهاي ناسازگار اوليه

طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه مجموعه عقايد، باورهاي مركزي، هيجانات عاطفي و بدني هستند كه مواجه شدن با آن‌ها منجر به تجربه احساس پريشاني و ناامني در انسان مي‌شود. طرحواره ها مفاهيمي شناختي بوده كه در نظريه‌هاي شناختي رفتاري همواره مورد بحث قرار مي‌گرفتند.

با اين حال جفري يانگ در نظريه اسكيماتراپي خود به طور گسترده به آن ها پرداخت. او بر اين باور بود كه همه انسان‌ها داراي 5 نياز هيجاني اصلي هستند كه نياز به دلبستگي، هويت، آزادي بيان، پذيرش محدوديت و تفريح را شامل مي‌شود. اگر در دوران كودكي والدين نتوانند به شيوه‌اي سالم به اين نيازهاي فرزند خود پاسخ بدهند طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه در ذهن او شكل مي‌گيرند. محتواي هر طرحواره متناسب با نياز برآورده نشده متفاوت خواهد بود. در همين راستا جفري يانگ 18 طرحواره ناسازگار را شناسايي كرده كه شكست نيز يكي از آن‌هاست.

طرحواره شكست

طرحواره شكست به مجموعه‌اي از عقايد و باورها گفته مي‌شود كه محتواي اصلي آن‌ها ناتواني در انجام امور و پيش بيني عدم موفقيت است. كساني كه در ارزيابي‌هاي روان شناختي طرحواره شكست را از خود نشان مي‌دهد، همواره قابليت هاي خود را كمتر از آنچه هست برآورد مي‌كنند و از جانب ديگران به عنوان افرادي بدون اعتماد نفس شناخته مي‌شود.

طرحواره شكست موجب مي‌شود كه فرد در زندگي معمولا با نوعي پيش گويي خودكام بخش عمل كند. به اين معنا كه از قبل شكست خود را حتمي مي‌داند. از همين رو عملكرد ضعيفي نشان مي‌دهد كه همين عملكرد منجر به ثابت شدن فرضيه ناتواني او در مورد خودش مي‌شود.

علل شكل گيري طرحواره شكست

جفري يانگ در نظريه خود اين موضوع را مطرح كرده است كه هر طرحواره حاصل برآورده نشدن نيازهاي هيجاني، پاسخ نامناسب والدين به اين نيازها و خلق و خوي منحصر به فرد كودك است. براي مثال كودكاني كه خلق و خوي به اصطلاح آسان تري دارند ممكن است به طور شديد به برآورده نشدن نيازهاي هيجاني پاسخ ندهند و بتوانند مجددا قواي رواني خود را به واسطه نيروهاي كمكي ديگر در محيط بازيابند.

با اين حال كودكاني كه از نظر خلقي بچه‌هاي دشوارتري هستند و سازگاري پايين تري دارند در صورت برآورده نشدن نيازهاي هيجاني و مواجهه با بدرفتاري والدين بيشتر احتمال دارد كه طرحواره‌هاي ناسازگار مختلفي را در ذهن خود شكل بدهند. در همين راستا طرحواره درمانگران بر اين باورند كه طرحواره شكست در پاسخ به برآورده نشدن نياز به هويت و خودمختاري پديد مي‌آيد. هويت به اين معناست كه فرد بتواند با وجود علاقه مندي كه به والدين دارد عقايد منحصر به فرد خود را داشته باشد و از همان كودكي استقلال ذهني را تمرين نمايد. والديني كه دائما توانايي هاي كودك را به هر دليلي تضعيف مي‌كنند بيش از ديگران ممكن است ذهنيت يك فرد شكست خورده را به فرزند خود القا كنند.

طرحوراه شكست در چه كساني بيشتر مشاهده مي‌شود؟

همان طور كه گفته شد نحوه پاسخ دهي والدين به نياز هيجاني كودك در مورد خودمختاري، استقلال و هويت در شكل گيري اين طرحواره نقش بسزايي دارد. در همين راستا بررسي هاي باليني نشان مي‌دهد اين طرحواره در بچه هايي كه والدين مضطرب، كنترل گر و دخالت گري دارند بيش از ديگران ديده مي‌شود. چرا كه اين پدر و مادرها به طور غير مستقيم اين پيام را به فرزند خود مي‌رسانند كه او نمي‌تواند كارها را به درستي انجام دهد و اگر نظارت و تذكر و بيش از حد آن ها نباشد كودك حتما شكست خواهد خورد.

در نتيجه بسيار اهميت دارد كه براي مراقبت از فرزندتان لحني حمايتگرانه داشته باشيد و با تخريب و انتقاد در پي كمك به او بر نياييد. همواره به خاطر داشته باشيد كه انتقاد و كنترل بيش از حد با از بين بردن اطمينان كودك نسبت به توانمندي هاي خود نه تنها باعث پيشرفت‌اش نمي شود؛ بلكه زمينه تجربه انواع شكست را نيز در او فراهم مي‌كند.

درمان طرحواره شكست

براي درمان طرحواره شكست ابتدا بايد از وجود آن در خود مطمئن شويد. افراد غير متخصص نمي‌توانند برخورداري از طرحواره هاي ناسازگار را در شما تشخيص دهند. اين در حالي است كه روانشناسان متخصص در حوزه اسكيماتراپي با استفاده از تست هاي روان شناختي و مصاحبه هاي باليني مي توانند در مورد انواع طرحواره‌هاي ناسازگاري كه در ذهن داريد، علل بروز و عوامل تداوم بخش آن ها به شما آگاهي بدهند. در نتيجه براي درمان اين مسئله لازم است به يك روان شناس باليني دوره ديده در زمينه طرحواره درماني مراجعه كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان انواع مشكلات مي‌توانيد در هر زمان از روز براي روان درماني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

سوالات متداول

از كجا مي توان فهميد كه دچار طرحواره شكست هستيم؟

طرحواره شكست معمولا با احساس ناتواني در انجام كارها، پيش بيني دائمي شكست و يادآوري خاطراتي در تاييد اين موضوع خود را نشان مي دهد. با اين حال براي تشخيص وجود انواع طرحواره هاي مختلف در خود لازم است كه از يك روانشناس متخصص در زمينه طرحواره درماني كمك بگيريد.

براي عضويت در اينستاگرام (ذهن نو) كليك كنيد

آخرين تحقيقات علمي روانشناسي

ورود به صفحه

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: طرحواره شكست